Accéder au contenu principal

Thomas d'Aquin - III.q15a4 - La propassion

... Troisièmement quant à l'effet. Parce qu'en nous

  • parfois, de tels mouvements [passionnels] ne se cantonnent pas dans l'appétit sensitif,
  • mais entraînent la raison.

Ce qui, dans le Christ, ne s'est pas produit, parce que, de par sa disposition, les mouvements qui conviennent naturellement à la partie charnelle de l'homme restaient dans son appétit sensible, de telle manière que la raison n’était en aucun cas empêchée de faire ce qui convenait.

Et c'est ce que dit S. Jérôme:

  • "Notre Seigneur, pour montrer (probaret) la vérité de l'homme qu'il avait assumé, fut en effet véritablement attristé ;
  • mais, parce que cette passion dans son âme ne dominait pas, on dit que c'est par propassion qu'il commença à s'attrister."
  • Ainsi, la passion proprement dite (perfecta intelligatur), c'est quand l'âme, c'est-à-dire la raison, est dominée ;
  • la pro-passion, c'est la passion qui, commencée dans l'appétit sensible, ne s'étend pas ensuite [au-delà].

(III.q15a4)

Tertio, quantum ad effectum. Quia in nobis

  • quandoque huiusmodi motus non sistunt in appetitu sensitivo,
  • sed trahunt rationem.

Quod in Christo non fuit, quia motus naturaliter humanae carni convenientes sic ex eius dispositione in appetitu sensitivo manebant quod ratio ex his nullo modo impediebatur facere quae conveniebant.

Unde Hieronymus dicit, super Matth.,

  • quod dominus noster, ut veritatem assumpti probaret hominis, vere quidem contristatus est,
  • sed, ne passio in animo illius dominaretur, per propassionem dicitur quod coepit contristari,
  • ut passio perfecta intelligatur quando animo, idest rationi, dominatur; 
  • propassio autem, quando est inchoata in appetitu sensitivo, sed ulterius non se extendit.

 


  • Dernière mise à jour le .